Η μάχη της Ισσου
Το 333 π. Χ είχανε συναντηθεί για πρώτη φορά ο Μ. Αλέξανδρος και ο μεγάλος βασιλιάς των Περσών Δαρείος Γ´. Ο επίσημος σκοπός των Μακεδόνων ήταν εκδίκηση. Εκδίκηση ενάντια στις καταστρεπτικές εκστρατείες των Περσών κατά των Ελλήνων, που είχανε αρχίσει πριν απο 150 χρόνια. Ανεπίσημα όμως και οπωσδήποτε φανερά επιδίωκαν οι εκστρατείες του Αλεξάνδρου στην δόξα και απόβλεπαν στην συνέχιση των κατακτήσεων του. Πρίν την μάχη ο Αλέξανδρος υπέφερε οχτώ εβδομάδες απο πυρετό και τον φρόντιζε ενας γιατρός της οικογενείας. Έστειλε τον Παρμενίωνα τον στρατηγό του πεζικού και του Πελοποννησιακού ιππικού, εκ των προτέρων με 15.000 άνδρες να προχωρήσει προς τα Συριακά συνοριακά περάσματα και να παρεμποδίσει εκεί την πρόσβαση των Περσών. Στο διάστημα αυτό πεθαίνει ο Μέμνων ο αξιότερος στρατηγός του Δαρείου, απο μια βαριά αρώστια. Για τον λόγο αυτό έπρεπε ο Μεγάλος βασιλιάς να συγκαλέσει πολεμικό συμβούλιο, αποφασίζοντας να προχωρήσει σε μια ανοικτή μάχη.
ο Αλέξανδρος κινήθηκε με τον στρατό του προς την Ισσο και συνέχισε προς την παραλιακή οδό. εκεί περίμενε να συναντήσει τον εχθρό. Ο Δαρείος ήθελε το ίδιο, να τον αντιμετωπίσει στην ευνοϊκή που φαινόταν για αυτόν ευρύχωρη πεδιάδα, κοντά στην Ισσο. Όμως έπρεπε να πορευτεί με τον στρατό του σε μια καταλληλότερη ανατολική οδό στην πόλη Ισσός, γιατί δεν μπορούσε να εφοδιαστεί διαρκώς ο στρατός του σε έναν τόπο. Έτσι εγκατέλειψε την ευνοϊκή για αυτόν πεδιάδα. Εκ τούτου βάδιζαν και οι δυο στρατοί παράλληλα, ο ένας κοντά στον άλλον, χωρισμένοι απο μια οροσειρά.
Ο Δαρείος πληροφορήθηκε απο τους Έλληνες τραυματίες που είχανε μείνει πίσω ότι ο Αλέξανδρος με τον στρατό του είχε πάρει την παραλιακή οδό. Και τον ακολουθεί ο Μεγάλος βασιλιάς με το στρατό του. Όταν ο Αλέξανδρος μαθαίνει επίσης ότι ο εχθρός βρίσκεται απο πίσω του, διέταξε τον στρατό του να προχωρήσει βιαστικά πίσω, προς την Ισσό.
Το πεδίο μάχης στην πεδιάδα της Ισσού συνόρευε απο την μια πλευρά με την Μεσόγειο θάλασσα και απο την άλλη πλευρά με την οροσειρά. Εκ τούτου περιοριζότανε σημαντικά η αριθμητική υπεροχή των Περσών. Για τον αριθμό της Περσικής στρατιάς υπάρχουνε πολλές εκτιμήσεις, αλλά αποδέχεται ότι το ανώτατο όριο 100.000 ήτανε μεγάλη. Απο την Περσική πλευρά πήρε θέση το δυνατό ιππικό στην δεξιά πτέρυγα κοντά στα παράλια. Η επίπεδη πεδιάδα ήταν εξαιρετικά ευνοϊκή για το Ιππικό. Στην μέση βρισκόταν οι βαριά οπλισμένοι Έλληνες μισθοφόροι. Στα αριστερά οι Καρδάκες(Ιρανικό πεζικό). Η αριστερή πλευρά του βουνού ήταν κατειλημένη με ελαφρύ οπλισμένες μονάδες. Ο Δαρείος πήρε θέση με το άρμα του και τους ιππείς σωματοφύλακες του πίσω απο τη μέση του μετώπου. Το σχέδιο του ήταν με το βαρύ ιππικό του να ανατρέψει την ισορροπία στην δεξιά πτέρυγα. Η δεξιά πτέρυγα του Αλεξάνδρου ήταν προδιατεθειμένη απο αυτόν μαζί με τους Εταίρους έφιππους. Στη μέση διευθετήθηκε η Μακεδονική φάλαγγα. το Πελοποννησιακό ιππικό με αρχηγό τον Παρμενίωνα παρατάχτηκε στην αριστερή πτέρυγα στα Παράλια. Λίγο πριν αρχίσει η μάχη διέταξε το Θεσσαλικό ιππικό που βρισκόταν δεξιά, στην αριστερή πτέρυγα με τον Παρμενίωνα για να είναι πιο ενισχυμένος κατά την επίθεση του Περσικού ιππικού. Η τακτική του ήταν με τα Μακεδονικά πεζικά στρατέυματα να δεσμεύσει τον εχθρό και να ανοίξει κενά. Τα κενά αυτά θα έδιναν την ευκαιρία για μια επίθεση στο κέντρο των Περσών.
Στην διάρκεια της μάχης η Μακεδονική φάλαγγα είχε πρόβλημα να επιβληθεί ενάντια στούς Έλληνες οπλίτες. Η αριστερή πτέρυγα του Παρμενίωνα αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει. Όμως στην σωστή στιγμή προσφέρεται η ευκαιρία. Ανοίγει ένα κενό στο μέτωπο και ο Αλέξανδρος μάχεται παρά την πικρή αντίσταση τους κατά του Περσικού πεζικού που είχε επικεφαλή τον Δαρείο. Αυτός αναγνώρισε τον κίνδυνο περικύκλωσης, έστρεψε το μαχητικό του άρμα και τράπηκε σε φυγή παρόλο που η μάχη δεν είχε ακόμη χαθεί. Η φάλαγγα έπρεπε να διέβη τον ποταμό Πίναρο με δυνατά ρεύματα, αυτό πάλι έκανε κενά στις σειρές. Αυτό το εκμεταλεύτηκαν οι Έλληνες μισθοφόροι του Δαρείου και προξένησαν στην κοντινότερη φάλαγγα σημαντικές απώλειες. Από την παραλιακή πλευρά πίεσε δυναμικά το Περσικό ιππικό το Ελληνικο πεζικο και το Πελοποννησιακό ιππικό. Σε σχήμα μισοφέγγαρου περιστρεφόταν για να βοηθήσει το ιππικό του Αλέξανδρου τους Έλληνες που υποχωρούσαν, στην κρίσιμη αυτή θέση που βρισκόταν. Επίσης επιτέθηκαν από τα πλάγια πλευρικά κατά του αντιπάλου που βρισκόταν στο κέντρο. Άτολμος ο Περσικός στρατός μετά την φυγή του Δαρείου μαζί με τους μισθοφόρους οπισθοχώρησε. Ο αριθμός των νεκρών απο την πλευρά του Αλεξάνδρου ανερχόταν στους 450 άνδρες και περίπου δεκάδες περισσότεροι τραυματίστηκαν. Οι νεκροί και οι τραυματίες του Περσικού στρατού ήτανε εκατοντάδες περισσότεροι. Ο Δαρείος τράπηκε σε φυγή αφήνοντας πίσω του την μητέρα του και την γυναίκα του. Απροσδόκητα αντιμετωπίστηκαν απο τον Αλέξανδρο όπως οι βασίλισσες, με σεβασμό. τέτοια ήταν η σωφροσύνη που φέρεται ότι έδειξε. Επίσης βρισκόταν ανάμεσα στους αιχμαλώτους αριστοκράτες και η Βαρσίνη, την οποία αργότερα παντρεύτηκε. Επιπρόσθετα άρπαξαν 3.000 αργυρά τάλαντα και το συνολικό βασιλικό ταμείο στην Δαμασκό. Αυτά αρκούσαν για την πληρωμή των χρεών του Αλεξάνδρου και το στρατό ένα άλλο χρόνο να πληρώσει.
Youtube-Link: Η μάχη της Ισσού, 5 parts (english) Πηγές απο την εικόνα "Η μάχη της Ισσού"